İşitme kaybı, sesleri algılama veya anlama yeteneğinde kısmi ya da tam azalma ile karakterize bir durumdur. Hafif, orta, ileri veya çok ileri derecelerde görülebilir ve tek kulakta (unilateral) ya da her iki kulakta (bilateral) ortaya çıkabilir. İşitme kaybı, doğuştan olabileceği gibi yaşamın ilerleyen dönemlerinde de gelişebilir.
İşitme Kaybının Türleri
- İletim Tipi İşitme Kaybı:
- Ses dalgalarının dış kulak veya orta kulaktan iç kulağa iletilmesindeki sorunlardan kaynaklanır.
- Nedenleri: Kulak kiri (buşon), kulak zarı delinmesi, orta kulak iltihabı, otoskleroz.
- Sensörinöral (Sinirsel) İşitme Kaybı:
- İç kulak (koklea) veya işitme sinirindeki hasardan kaynaklanır.
- Nedenleri: Gürültüye maruz kalma, yaşa bağlı işitme kaybı (presbiakuzi), genetik faktörler, bazı ilaçlar (ototoksik ilaçlar).
- Mikst Tip İşitme Kaybı:
- Hem iletim hem de sensörinöral kaybın bir arada olduğu durum.
- Ani İşitme Kaybı:
- Genellikle 72 saat içinde hızlıca gelişen, acil müdahale gerektiren bir durumdur.
- Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte viral enfeksiyonlar, damarsal problemler ve bağışıklık sistemi bozukluklarıyla ilişkili olabilir.
Belirtiler
- Konuşmaları anlamada güçlük
- Gürültülü ortamlarda iletişim zorluğu
- TV veya müzik sesini yüksek açma ihtiyacı
- Kulakta uğultu veya çınlama (tinnitus)
- Çocuklarda konuşma gelişiminde gecikme
Tanı Yöntemleri
- Odyometri: İşitme eşiklerini belirleyen test.
- Timpanometri: Orta kulak basıncını ve zar hareketini ölçer.
- Bera (ABR) Testi: Beyin sapı işitsel yanıtlarını değerlendirir.
- Otoakustik Emisyon (OAE): İç kulak fonksiyonunu test eder.
Tedavi Yaklaşımları (2024 Güncel Bilgiler)
- İletim Tipi İşitme Kaybında:
- Kulak kiri temizliği
- Orta kulak iltihabı tedavisi
- Kulak zarı onarımı (timpanoplasti)
- Otoskleroz cerrahisi (stapedektomi)
- Sensörinöral İşitme Kaybında:
- Kalıcı kayıplarda işitme cihazları
- İleri dereceli kayıplarda koklear implant
- Ani işitme kaybında kortikosteroid tedavisi (erken başlanmalı)
- Destekleyici Önlemler:
- Gürültüden korunma
- Düzenli işitme testleri
- Aşırı yüksek sesli kulaklık kullanımından kaçınma
Önemli Not:
İşitme kaybı, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir veya ilerlemesi durdurulabilir. Özellikle çocuklarda fark edildiğinde vakit kaybetmeden müdahale edilmesi, dil ve konuşma gelişimi açısından kritik öneme sahiptir.