Akut orta kulak iltihabı (AOM), orta kulakta bakteriyel veya viral enfeksiyon sonucu gelişen, ani başlangıçlı ve genellikle ağrı, ateş ve işitme kaybı ile seyreden bir hastalıktır. Özellikle çocuklarda çok sık görülür, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.
Hastalığın Oluşumu:
Orta kulak, östaki tüpü aracılığıyla burun arkasındaki nazofarenks bölgesine bağlıdır. Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında östaki tüpü şişebilir veya tıkanabilir. Bu durum, orta kulakta sıvı birikmesine ve mikroorganizmaların çoğalmasına neden olur.
Başlıca Nedenler:
- Üst solunum yolu enfeksiyonları (soğuk algınlığı, grip)
- Bakteriyel enfeksiyonlar (özellikle Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis)
- Viral enfeksiyonlar (rinovirüs, influenza, RSV)
- Östaki tüpü fonksiyon bozukluğu
- Alerjik rinit
- Sigara dumanına maruz kalma (pasif içicilik)
Belirtiler:
- Ani başlayan kulak ağrısı (özellikle çocuklarda huzursuzluk)
- Ateş
- İşitme kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi
- Bebeklerde beslenme zorluğu ve sık ağlama
- İleri vakalarda kulak zarının yırtılması ve kulaktan iltihaplı akıntı
Tanı Yöntemleri:
- Otoskopi: Kulak zarında kızarıklık, şişme veya sıvı birikimi görülür.
- Timpanometri: Orta kulak basıncının değerlendirilmesi.
- Klinik muayene: Belirtilerin ve hastanın öyküsünün değerlendirilmesi.
Tedavi Yaklaşımları (2024 Güncel Bilgiler):
- Ağrı Kontrolü: Parasetamol veya ibuprofen ile ağrı ve ateşin giderilmesi.
- Antibiyotik Tedavisi:
- Hafif vakalarda özellikle 6 aydan büyük çocuklarda 48-72 saat gözlem önerilebilir.
- Şiddetli vakalarda veya küçük bebeklerde amoksisilin ilk tercih antibiyotiktir.
- Burun Tıkanıklığını Giderme: Nazal tuzlu su spreyleri veya doktor önerisiyle dekongestanlar.
- Cerrahi Müdahale:
- Tekrarlayan AOM vakalarında ventilasyon tüpü yerleştirilmesi.
Korunma Yöntemleri:
- Grip ve pnömokok aşılarının yapılması
- Sigara dumanından uzak durmak
- Emzirmenin en az 6 ay sürdürülmesi
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunma
Önemli Not:
Tedavi edilmemiş akut orta kulak iltihabı, mastoidit, menenjit veya kalıcı işitme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.