Efüzyonlu Otitis Media Nedir?
Efüzyonlu otitis media (EOM), orta kulakta sıvı birikmesi ile karakterize, ancak genellikle belirgin bir akut enfeksiyon bulgusu (ateş, şiddetli ağrı vb.) olmayan bir hastalıktır. Halk arasında “kulakta sıvı birikmesi” olarak da bilinir. Bu durum, özellikle çocuklarda sık görülmekle birlikte, her yaşta ortaya çıkabilir.
Hastalığın Oluşum Mekanizması:
Orta kulak boşluğu normalde hava ile doludur ve östaki tüpü aracılığıyla burun arkasındaki nazofarenks bölgesine açılır. Östaki tüpünün tıkanması veya fonksiyon bozukluğu, orta kulakta negatif basınç oluşmasına ve bunun sonucunda sıvı birikmesine yol açar. Bu sıvı, zamanla kulak zarının hareketini kısıtlayarak işitme kaybına neden olabilir.
Başlıca Nedenleri:
- Üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası östaki tüpü fonksiyon bozukluğu
- Alerjik rinit ve sinüzit
- Adenoid (geniz eti) büyümesi
- Tekrarlayan akut otitis media atakları
- Sigara dumanına maruz kalma (pasif içicilik)
- Ani basınç değişiklikleri (uçuş, dalış)
Belirtileri:
Efüzyonlu otitis media genellikle sessiz seyredebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Hafif işitme kaybı
- Kulakta dolgunluk veya basınç hissi
- Nadiren hafif kulak ağrısı
- Çocuklarda konuşma gelişiminde gecikme veya dikkat dağınıklığı
Tanı Yöntemleri:
- Otoskopi: Kulak zarında sıvı birikimi, opaklık veya çekilme görülür.
- Timpanometri: Orta kulak basıncını ve zar hareketini ölçer.
- Odyometri: İşitme düzeyini değerlendirir.
Tedavi Yaklaşımları (2024 Güncel Bilgiler):
- Takip: Vakaların büyük bir kısmı, 3 ay içinde kendiliğinden düzelir.
- Medikal Tedavi: Burun açıcı spreyler, alerji tedavisi veya antibiyotikler (bakteriyel enfeksiyon eşlik ediyorsa).
- Cerrahi Müdahale:
- Ventilasyon Tüpü (Grommet) Uygulaması: Orta kulağa havalanma sağlamak için kulak zarına küçük tüpler yerleştirilir.
- Adenoidektomi: Özellikle tekrarlayan vakalarda geniz eti alınması önerilebilir.
- Yaşam Tarzı ve Önlemler: Sigara dumanından uzak durmak, alerji tedavisini ihmal etmemek, burun tıkanıklığını azaltıcı önlemler almak.
Önemli Not:
Çocuklarda efüzyonlu otitis media uzun süre fark edilmezse kalıcı işitme kaybı ve dil gelişiminde gerilik gibi ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle özellikle konuşma gecikmesi veya sık kulak enfeksiyonu öyküsü olan çocuklar mutlaka KBB uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Efüzyonlu otitis media, doğru tanı ve zamanında müdahale ile tamamen tedavi edilebilen bir durumdur. Düzenli takip ve uygun tedavi, hem işitme sağlığını hem de yaşam kalitesini korur.